اطلاعات کلی
محصولات جانبی ضدعفونی از طریق کلرزنی (DBP) زمانی تشکیل می شوند که مواد شیمیایی که پایه آنها کلر است، به آب اضافه می شوند تا میکروارگانیسم های مضر آن از بین بروند. کلر، کلرامین و دی اکسید کلر نیز اغلب مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد میکروارگانیسم ها را در تسهیلات تصفیه آب و در لوله های توزیع آب کنترل می کنند [1US Environmental Protection Agency (EPA). Safe Drinking Water Act, Drinking Water Treatment (2004)]. مواد شیمیایی ضدعفونی با مواد شیمیایی آلی که به طور طبیعی در آب تصفیه نشده وجود دارد، واکنش نشان می دهند [1US Environmental Protection Agency (EPA). Safe Drinking Water Act, Drinking Water Treatment (2004)] اما بیشتر تسهیلات تصفیه از متودهای سیستمی برای کاهش مقدار مواد آلی پیش از تصفیه با ضدعفونی کننده ها استفاده می کنند [1US Environmental Protection Agency (EPA). Safe Drinking Water Act, Drinking Water Treatment (2004)].
تشکیل DBP ها پیچیده بوده و بر اساس نوع ماده شیمیایی متفاوت است. بعنوان مثال، سطح تری هالومتانهای (THM) تشکیل شده، در سطح pH بالا افزایش و در سطح pH پایین کاهش می یابد. عکس این موضوع برای اسیدهای هالوآستیک (HAA) صحت دارد [2Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality Guideline Technical Document Trihalomethanes (2006) (PDF)]. سطوح THM ها می تواند با انتقال آب از کارخانجات تصفیه از طریق سیستم توزیع افزایش یابد، در حالیکه میانگین غلظت HAA می تواند در طول همان مسیر کاهش یابد [3Nieuwenhuijsen, MJ. “Exposure Assessment in studies of chlorination disinfection by-products and birth outcomes” Exposure Assessment in Occupational and Environmental EpidemiologyOxford University Press. (2003)]. سایر عواملی که بر سطح DBP ها تاثیر می گذارند عبارتند از دمای آب، مقدار مواد آلی موجود در آب (که در آبهای سطحی بیش از آب زیرزمینی هستند)، دوز کلر، زمان تماس و غلظت یون برومید [2Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality Guideline Technical Document Trihalomethanes (2006) (PDF)].
THM ها و HAA ها ،دو گروه اصلی محصولات جانبی ضدعفونی در آب آشامیدنی هستند و اغلب در بالاترین سطوح یافت می شوند [2Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality Guideline Technical Document Trihalomethanes (2006) (PDF)]. بطور کلی، کلروفرم، معمول ترین THM است، در حالیکه اسید دی کلرواستاتیک و اسید تری کلرواستاتیک، معمولترین HAA ها هستند [4Health Canada. Priority Substances List Assessment Report: Chloroform (2001) (PDF)]. پروفایل های جداگانه کارکس برای کلروفرم و برومودی کلرومتان قابل دسترس هستند.
مطالعات اولیه، رابطه بین مصرف آب کلرزده شده و سرطان مثانه، روده بزرگ و راست روده را در انسانها نشان داد [2Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality Guideline Technical Document Trihalomethanes (2006) (PDF)]. اما، طرح های این مطالعات، بهینه نبوده و تمایزی بین محصولات فرعی خاص ایجاد نمی کرد [2Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality Guideline Technical Document Trihalomethanes (2006) (PDF)]. مطالعات متعاقب انجام شده در اواخر دهه 1990، رابطه بین DBP ها و سرطان روده بزرگ، مقعد و مغز را نشان داد، اگرچه داده ها “برای تایید دوز-واکنش یا رابطه سببی” [2Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality Guideline Technical Document Trihalomethanes (2006) (PDF)] یا هدف گیری DBP های خاص قابل اتکا نیستند.
مطالعات THMهای خاص نشان می دهند که :
- کلروفرم می تواند باعث سرطان کلیه در موش ها و موش های صحرایی، لنفوم های بدخیم هم در موش های صحرایی نر و هم ماده و تومورهای کبدی در موش ها گردد [5International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 73 (1999) (PDF)].
- در برخی مطالعات، خوردن برومودی کلرومتان باعث سرطان کلیه و روده بزرگ در موش های صحرایی می شد.
- دی بروموکلرومتان باعث سرطان در موش های صحرایی نمی شد اما سرطانزایی آن در موش های ماده تایید شد.
- بروموفرم با سرطان روده بزرگ در موش های صحرایی ارتباط داشت [6International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 71 (1999) (PDF)].
- خوردن مقادیر بالای اسید دی کلرواستیک HAA با سرطان کبد در موش ها و موش های صحرایی ارتباط داشته است [7International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 84 (2004) (PDF)].
- مواجهه با سطوح بالای MX در آب آشامیدنی با سرطان قسمت های مختلف بدن موش های صحرایی ارتباط داشت از جمله کبد، غده تیروئید، غده آدرنال، ریه، پانکراس در موش های نر و کبد، غده تیروئید، غده آدرنال و غدد پستانی در موش های ماده [7International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 84 (2004) (PDF)]. افزایش نرخ لنفوم و لوسمی در موش های صحرایی ماده ای مشاهده شد که در آب آشامیدنی آنها MX وجود داشت [7International Agency for Research on Cancer (IARC). Monograph summary, Volume 84 (2004) (PDF)].
-
طبقه بندی محصولات جانبی کلرزدن توسط IARC
| گروه/نام | نام CAS | گروه IARC | تک نگاری |
| آب آشامیدنی کلرزده شده | N/A | 3 | حجم 52(1991) |
| تری هالومتانها (THMها) | |||
| کلروفرم | 67-66-3 | 2B | حجم 73 (1999) |
| برومودی کلرومتان (دی کلروبرومومتان) | 75-27-4 | 2B | حجم 52 (1991)
حجم 71 (1999) |
| دی بروموکلرومتان | 124-48-1 | 3 | حجم 52 (1991)
حجم 71 (1999) |
| بروموفرم | 75-25-2 | 3 | حجم 52 (1991)
حجم 71 (1999) |
| اسیدهای هالوآستیک (HAAها) | |||
| اسید مونوکلرواستیک | 79-11-8 | N/A | – |
| اسید دی کلرواستیک | 79-43-6 | 2B | حجم 84 (2004)
حجم 106 (2014) |
| اسید تری کلرواستیک | 76-03-9 | 2B | حجم 73 (1999) |
| اسید مونوبرومواستیک | 79-08-3 | N/A | – |
| اسید دی برومواستیک | 631-64-1 | 2B | حجم 101 (2013) |
| اسید بروموکلرواستیک | 5589-96-8 | 2B | حجم 101 (2013) |
| هالواستونیتریلها (HAN ها) | |||
| تری کلرواستونیتریل | 545-06-2 | 3 | حجم 52 (1991)
حجم 71 (1999) |
| دی کلرواستونیتریل | 3018-12-0 | 3 | حجم 52 (1991)
حجم 71 (1999) |
| بروموکلرواستونیتریل | 83463-62-1 | 3 | حجم 52 (1991)
حجم 71 (1999) |
| دی برومواستونیتریل | 3252-43-5 | 2B | حجم 52 (1991)
حجم 71 (2013) حجم 101(2012) |
| هالوکتون ها (HK ها) | |||
| 1،1- دی کلروپروپانون | 78-9-9 | N/A | – |
| 1،1،1- تری کلروپروپانون | 918-00-3 | N/A | – |
| سایر موارد | |||
| کلروپیکرین | 76-06-2 | N/A | – |
| هیدرات کلرال | 302-17-0 | 2A | حجم 63 (1995)
حجم 84 (2004) حجم 106 (2014) |
| کلرید سیانوژن | 506-77-4 | N/A | – |
| 2،4،6-تری کلروفنول | 88-06-2 | 2B | حجم 52 (1991)
حجم 71 (1999) (به شکل پلی کلروفنولها) حجم 117 |
| MX | 77439-76-0 | 2B | حجم 84 (2004) |
| کلرآمین | 10599-90-3 | 3 | حجم 84 (2004) |
| N-نیتروسومتیل اتیلامین | 10595-95-6 | 2B | حجم 17، مکمل 7، (1987) |
مروری کلی بر مواجهات زیست محیطی
خوردن، استنشاق و جذب پوستی، همه مسیرهای مواجهه برای مردم معمولی تلقی می شوند [8US Centers for Disease Control and Prevention (CDC). National Biomonitoring Program. Disinfection By-Products (Trihalomethanes) (2013)]. معمولا از طریق نوشیدن آب تصفیه شده در معرض مواجهه با DBP قرار می گیرند. مردمی که آب تصفیه شده را از ذخایر روی سطح زمین، دریاچه ها یا رودهایی مصرف می کنند که فیلتر تصفیه مواد آلی ندارد، ممکن است در معرض مواجهه با مقادیر بالاتری از DBP ها قرار گیرند.
ممکن است مواجهه از طریق تنفس هوا در حین استحمام یا دوش گرفتن یا استفاده از استخرهای کلرزده یا وانهای آب داغ نیز اتفاق بیفتد. از طریق جذب پوستی در حین این فعالیت ها نیز مواجهه امکانپذیر است. استنشاق، راه مهمتری از مواجهه برای شناگران گزارش شده است، درحالیکه مواجهه از طریق تماس پوستی برای کسانی که از وان آب داغ استفاده می کنند، به واسطه بالاتر بودن دمای آب، مهمتر تلقی می شود [2Health Canada. Guidelines for Canadian Drinking Water Quality Guideline Technical Document Trihalomethanes (2006) (PDF)].
